Studia Socjologiczne nr 1/1989
Artykuły
- A. Siciński: Jan Strzelecki (4 VII 1919 - 11 VII 1988).
- J. Szmatka: Czy kryzys w mikrosocjologii?
Objawy kryzysu. Przyczyny obecnego kryzysu. Obecna sytuacja. - T. Borkowski: Teoria pól wolności.
- K. Gorlach: Ruchy chłopskie: próba teorii.
"Worek kartofli" czy "rewolucyjny proletariat naszych czasów"? Aspekt genetyczny: teoria strukturalna czy historyczna? Aspekt strukturalny: od tradycyjnych do współczesnych ruchów chłopskich. Aspekt funkcjonalny: ruchy chłopskie jako czynnik zmiany społecznej. - R. Cichocki: Koncepcja układu odosobnionego w teorii społecznej F. Znanieckiego.
Główny dylemat perspektywy teoretycznej zakładanej przez F. Znanieckiego. Zasada determinizmu a świat kultury. Determinizm a status i program metodologiczny socjologii. Reinterpretacja tezy determinizmu a koncepcja układu odosobnionego. - M. Latoszek: Status Pomorza w teorii socjologicznej (F. Znanieckiego walka o Pomorze - kolejna próba odczytania w nawiązaniu do współczesności).
Destruktywne i konstruktywne siły w walce o Pomorze. Funkcje konfliktu w układzie zewnętrznym. Terytorium i ludność Pomorza w perspektywie obecnej. Zakończenie. - J. Gąciarz, A. Marcinkowski: Organizacja - kultura - zmiana społeczna.
Socjologia organizacji a socjologia ogólna (Aspekt metodologiczny). Organizacja a społeczeństwo przemysłowe (Aspekt teoretyczny). Socjologia organizacji: dylematy teorii zmiany. Organizacja a kultura (Główne idee orientacji kulturowej w socjologu organizacji). Problem zmiany a kulturowa teoria organizacji. Konkluzje. - M. Malikowski: Instytucja i instytucjonalizacja jako kategorie teoretyczne socjologii.
Waga problematyki. Pojęcie instytucji w socjologii. Pojecie instytucjonalizacji w socjologii. Podsumowanie i propozycje badawcze. - J. T. Hryniewicz: Dialektyczna wersja teorii konfliktu w procesie wyjaśniania nierówności społecznych (Podstawowe założenia, ich ewolucja i perspektywy dalszego rozwoju).
Wstęp. Teoria konfliktu i nierówności społeczne - krytyka funkcjonalnej teorii uwarstwienia. Teoria konfliktu i funkcjonalizm - próby syntezy. Kontrowersje wokół definiowania zjawiska władzy. Drugie stadium rozwoju dialektycznej teorii konfliktu (na przykładzie koncepcji R. Collinsa). Zmiana społeczna a współczesne teorie konfliktu. Stosunki władzy. Władza i struktura społeczna. Podsumowanie. - Z. Galor: Osobowość a własność - o koncepcji "być" i "mieć" w świetle K. Marksa teorii osobowości.
Zagadnienie ,,być" i "mieć" a K. Marksa ekonomiczno-historyczna teoria osobowości. G. Marcel, E. Mounier: "istnienie" i "posiadanie" jako sposoby życia. Sposoby życia a Heglowski konflikt świadomości "pana" i "niewolnika". Sposoby produkcji - sposoby życia. - M. Kucia: "Szkoła edynburska" wobec racjonalizmu w filozofii nauki.
Idea i charakter "szkoły edynburskiej". Filozoficzny wymiar "szkoły edynburskiej". "Mocny program" dla socjologii wiedzy. - M. Jarosz: Przejawy dysfunkcji w polskich przedsiębiorstwach.
Patologia instytucji. Zakłócenia w systemie decyzyjno-kontrolnym. Działania pozorne. Przejawy i społeczne skutki działań dysfunkcjonalnych. - W. Adamski: Strukturalne podłoże konfliktów społecznych w Polsce.
- W. Zaborowski: Wizje porządku społecznego i ich determinanty. Analiza opinii społeczności warszawskiej.
Wprowadzenie. Spektrum wizji porządku społecznego. Cel i metoda analizy. Położenie jednostki a sposób postrzegania porządku społecznego. Dyskusja i konkluzje. - Z. Sawiński, H. Domański: Hierarchie prestiżu zawodów w Polsce w latach 1958-1987.
Prestiż zawodów jako odzwierciedlenie wzorów społecznej strukturalizacji. Stabilność ocen prestiżu w czasie. Problem. Dane i metoda analizy. Dynamika ocen prestiżu. Podsumowanie.
Komunikaty z badań
- E. Nasalska: Model człowieka wykształconego w świadomości nauczycieli.
- K. Sopuch: Społeczne uwarunkowanie optymizmu-pesymizmu i stosunku do religii.
- J. Baniak: Hierarchia przynależności religijnej katolików Kalisza.
- S. J. Cyman: Praca zawodowa kobiet i sióstr zakonnych a czas wolny w ogólnym budżecie czasu.
- K. Konecki: Flirtowanie pracownicze.
Recenzje
- K. Frysztacki: Polonia w dużym mieście amerykańskim. Studium przemian podspołeczności polonijnej w Buffalo (rec. M. Kucia).
- L. Kocik: Rodzina chłopska w procesie modernizowania się wsi polskiej (rec. K. Gorlach).
- Polska dziecięca. Pod red. B. Szackiej (rec. W. Wróblewski).
- A. I. Krawczenko: Socyołogia truda w XX wiekie. Istoriko-kriticzeskij oczerk (rec R. Czyszkiewicz)
Kronika życia naukowego
- Socjologia w Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku. Konferencja z okazji 150 rocznicy urodzin Ludwika Gumplowicza.
- Pierwsza ogólnopolska sesja antropologii kulturowej pt. "Antropologia kulturowa a filozofia i metodologia".
